23 miasta otrzymały znak misji UE za swoje wysiłki na rzecz neutralności klimatycznej
26 marca 2024
Znak misji UE przyznano w czwartek 23 miastom będącym częścią misji UE na rzecz neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast, jednej z misji UE w ramach programu „Horyzont Europa". Znak uznaje plany miast dotyczące osiągnięcia neutralności klimatycznej już do 2030 r. i ma na celu ułatwienie dostępu do finansowania publicznego i prywatnego na ten cel. Pierwsze dziesięć miast otrzymało znak w październiku 2023 r.
Znak misji UE został nadany przez komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży Iliana Ivanova podczas ceremonii z udziałem burmistrzów i przedstawicieli miast podczas Dni Badań Naukowych i Innowacji, największego w Europie forum poświęconego przyszłości nauki i innowacji oraz współtworzenia rozwiązań z obywatelami i zainteresowanymi stronami.
23 miasta, które otrzymały znak, to: Ioannina, Kalamata, Kozani, Saloniki (Grecja), Heidelberg (Niemcy), Leuven (Belgia), Espoo, Lahti, Lappeenranta, Tampere, Turku (Finlandia), Barcelona, Sewilla (Hiszpania), Pecs (Węgry), Malmö (Szwecja), Guimaraes, Lizbona (Portugalia), Florencja, Parma (Włochy), Marsylia, Lyon (Francja), Limassol (Cypr) i Izmir (Türkiye).
Znak misji UE jest ważnym kamieniem milowym w pracach miast. Uznaje się w nim pomyślne opracowanie umów w sprawie miast klimatycznych, w których przedstawiono ogólną wizję miast w zakresie neutralności klimatycznej i zawarto plan działania, a także strategię inwestycyjną. Miasta współtworzą swoje umowy w sprawie miasta klimatycznego z lokalnymi zainteresowanymi stronami, w tym z sektorem prywatnym i obywatelami.
Kolejne kroki
UE będzie nadal wspierać miasta w ich pracach nad przekształceniem ich ambitnych planów w sekwencję projektów.
Obejmuje to nowe wsparcie za pośrednictwem Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Komisja i EBI ogłosiły dziś porozumienie w sprawie uzupełnienia usług doradztwa finansowego świadczonych przez EBI specjalnie dla miast uczestniczących w misji, w szczególności usług, którym przyznano znak misji. Usługi, w tym europejskie wsparcie w zakresie energii na szczeblu lokalnym (ELENA) oraz wspólna inicjatywa wsparcia projektów w regionach europejskich (JASPERS), są uzupełniane o blisko 19 mln EUR, które będą dostępne dla miast misji za pośrednictwem centralnego punktu kontaktowego w EBI. Porozumienie to zostanie wdrożone w ramach zbliżającej się zmiany programu prac „Horyzont Europa" na 2024 r.
Jeszcze w tym roku Komisja uruchomi „Cities Mission Capital Hub". Inicjatywa ta pomoże miastom, które otrzymały znak misji, przygotować projekty inwestycyjne, zaoferować im neutralne doradztwo w zakresie najlepszych rozwiązań finansowych w ścisłej współpracy z istniejącymi służbami doradczymi oraz nawiąże kontakt z inwestorami. Centrum Kapitałowe powinno również przełożyć strategie inwestycyjne miast na konkretną serię potrzeb w zakresie produktów i usług w poszczególnych sektorach, aby umożliwić przemysłowi lepszą ocenę popytu, a dla dużych i małych przedsiębiorstw w UE – zwiększenie ich konkurencyjności.
Komisja oczekuje około 30 kolejnych umów w sprawie miast klimatycznych, które zostaną przedłożone do przeglądu w kwietniu.
Kontekst ogólny
Miasta odpowiadają za ponad 70 % światowych emisji CO2 i zużywają ponad 65 % światowej energii. Działania na obszarach miejskich mają kluczowe znaczenie dla łagodzenia zmiany klimatu i mogą znacząco przyczynić się do przyspieszenia wysiłków na rzecz realizacji prawnie wiążącego zobowiązania do osiągnięcia neutralności klimatycznej w całej UE do 2050 r., a także do osiągnięcia celu UE, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r. i ogólniej realizacja Europejskiego Zielonego Ładu. Misja UE w zakresie miast ma pomóc europejskim miastom w osiągnięciu neutralności klimatycznej, zapewniając obywatelom czystsze powietrze, bezpieczniejszy transport oraz zmniejszenie zatorów komunikacyjnych i hałasu.
W kwietniu 2022 r. wybrano 100 miast w UE i 12 miast w państwach stowarzyszonych w ramach programu „Horyzont Europa". Testują one innowacyjne podejścia międzysektorowe, w tym w zakresie zaangażowania obywateli, zarządzania zainteresowanymi stronami i zarządzania wewnętrznego, aby przyspieszyć ich dążenie do neutralności klimatycznej. W ten sposób będą one pełnić rolę ośrodków eksperymentów i innowacji, aby umożliwić wszystkim miastom europejskim pójście w ślad za tym przykładem do 2050 r.
Główną cechą misji są „umowy w sprawie miast klimatycznych", które każde uczestniczące miasto opracowuje i realizuje. KPK zawierają (1) część zobowiązań podstawowych, (2) plan działania na rzecz neutralności klimatycznej oraz (3) plan inwestycyjny na rzecz neutralności klimatycznej. Są one tworzone wspólnie z obywatelami i zainteresowanymi stronami z pomocą platformy misji (prowadzonej w ramach projektu NetZeroCities).
Pierwsze miasta przedłożyły Komisji swoje KPK wiosną 2023 r. 12 października 2023 r. znak misji przyznano 10 miastom: Sønderborg (Dania), Mannheim (Niemcy), Madryt, Walencja, Valladolid, Vitoria-Gasteiz i Saragoza (Hiszpania), Klagenfurt (Austria), Kluż-Napoka (Rumunia) i Sztokholm (Szwecja).
Więcej Informacji
Misja UE: Neutralne dla klimatu i inteligentne miasta
Misje w ramach programu „Horyzont Europa"
Zestawienie informacji – Miasta na drodze do neutralności klimatycznej
