FAKE FOR REAL. Historia fałszerstw i falsyfikatów – nowa wystawa w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
28 lipca 2025
Już 30 lipca 2025 r. o godz. 17:00 w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zostanie otwarta wyjątkowa wystawa „Fake for Real. Historia fałszerstw i falsyfikatów” – wspólne przedsięwzięcie Domu Historii Europejskiej w Brukseli i Muzeum II Wojny Światowej. To czwarty przystanek międzynarodowej, objazdowej ekspozycji, która potrwa do 2 listopada 2025 r.
Od starożytności po deepfake’i
Wystawa zabiera odwiedzających w podróż przez 6 tematów i ponad 100 unikatowych eksponatów, ukazując fałszerstwa, mistyfikacje i manipulacje – od czasów antycznych po współczesne fake newsy i deepfake’i.
Czym jest fałszerstwo? – Odpowiedź na to pytanie wyłania się z prezentowanych obiektów i historii. Ekspozycja pokazuje, jak mistyfikacje służyły celom politycznym, religijnym, wojennym i ekonomicznym, a także jak zmieniały bieg historii.
Najciekawsze eksponaty
Moneta Gety z wymazanym profilem (ok. 200 r. n.e.) – przykład rzymskiej praktyki damnatio memoriae, czyli „potępienia pamięci”.
Relikwiarz Jana Chrzciciela (XI w., Francja) – świadectwo średniowiecznego „boom’u” na relikwie, z których wiele było fałszywych.
George Psalmanazar – człowiek, który udawał mieszkańca Formozy – oszust, który stworzył fikcyjny język i kulturę, a Europejczycy przez lata wierzyli w jego historię.
„Człowiek z Piltdown” (1912) – najsłynniejsze oszustwo naukowe XX wieku.
Operacja „Bodyguard” (1944) – genialna mistyfikacja aliantów, która pomogła ukryć plany inwazji w Normandii.
Obraz „Chrystus i kobieta cudzołożna” – fałszerstwo Hansa van Meegerena, sprzedane Hermannowi Göringowi podczas II wojny światowej.
Refleksja nad światem informacji
Ekspozycja nie tylko przedstawia fałszerstwa, ale również zachęca do refleksji nad manipulacją informacją we współczesnym świecie – od dawnych podrabianych dokumentów po dzisiejsze dezinformacyjne kampanie w internecie.
Edukacja i współczesny kontekst
Towarzyszący wystawie program edukacyjny skierowany jest do młodzieży w wieku 12–23 lat. Warsztaty pomogą uczestnikom rozwijać kompetencje medialne, ucząc, jak rozpoznawać manipulacje i świadomie korzystać z informacji.
Kulminacją wystawy jest instalacja „Behind the Blinds” ukraińskiego artysty #NEIVANMADE, która obnaża mechanizmy rosyjskiej propagandy wojennej na przykładzie dramatycznej historii zniszczonego miasta Irpień.
Informacje praktyczne
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Plac Władysława Bartoszewskiego 1
Godziny otwarcia:
Lipiec–sierpień: wt. 10:00–16:00, śr.–ndz. 10:00–20:00
Wrzesień–czerwiec: wt. 10:00–16:00, śr.–ndz. 10:00–18:00
Muzeum jest nieczynne w poniedziałki.
Bilety: 11 zł (normalny) | 8 zł (ulgowy)
