EUROPE DIRECT Szczecin - Prognoza gospodarcza z jesieni 2024 r.: stopniowe odbicie w niekorzystnych warunkach

Wzrost zatrudnienia i powrót do dodatniej dynamiki płac realnych w dalszym ciągu przyczyniały się do wzrostu dochodów do dyspozycji, ale konsumpcja gospodarstw domowych była ograniczona. Nadal wysokie koszty utrzymania i zwiększona niepewność wynikająca z powracającego narażenia na ekstremalne wstrząsy, w połączeniu z zachętami finansowymi do oszczędzania wobec wysokich stóp procentowych, skłaniały gospodarstwa domowe do oszczędzania coraz większej części dochodów. Jednocześnie poziom inwestycji był poniżej oczekiwań – w pierwszym półroczu 2024 r. odnotowano głęboki spadek, który objął swoim szerokim zakresem większość państw członkowskich i większość kategorii aktywów.

Wydaje się, że konsumpcja ograniczana jest w coraz mniejszym stopniu. Przewiduje się, że wraz ze stopniowymi odrabianiem strat siły nabywczej wynagrodzeń i spadkiem stóp procentowych nastąpi dalszy wzrost konsumpcji. Spodziewane jest odbicie się inwestycji w związku z solidnymi bilansami przedsiębiorstw, ponownie rosnącymi zyskami i poprawą warunków kredytowych. Impuls związany z Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innymi funduszami UE będzie również napędzał wzrost inwestycji publicznych w okresie prognozy.

Ogólnie rzecz biorąc, przewiduje się, że w przyszłości popyt krajowy będzie czynnikiem pobudzającym wzrost gospodarczy. Oczekuje się, że w 2025 i 2026 r. eksport i import będą rosły w zasadniczo takim samym tempie, co oznacza neutralny wkład handlu netto we wzrost gospodarczy. 

Trwa proces dezinflacyjny

Mimo nieznacznego wzrostu inflacji w październiku, spowodowanego głównie cenami energii, trwa proces dezinflacyjny rozpoczęty pod koniec 2022 r.

Presja cenowa w sektorze usług utrzymuje się na wysokim poziomie, ale prognozuje się, że od początku 2025 r. osłabnie w wyniku spowolnienia wzrostu płac i oczekiwanego wzrostu wydajności, a także negatywnych efektów bazy. Stwarza to warunki, w których inflacja może spaść do wartości docelowej pod koniec 2025 r. w strefie euro i w 2026 r. w UE.

Rynek pracy jest nadal silny, a bezrobocie rekordowo niskie

W pierwszym półroczu 2024 r. rynek pracy był w dobrej kondycji i oczekuje się, że pozostanie silny. Wzrost zatrudnienia w UE ma się utrzymać, choć jego tempo się obniży: z 0,8 proc. w 2024 r. (0,9 proc. w strefie euro) do 0,5 proc. w 2026 r. (0,6 proc. w strefie euro).

W październiku stopa bezrobocia w UE osiągnęła nowy rekordowo niski poziom 5,9 proc. Prognozuje się, że w 2024 r. stopa bezrobocia wyniesie 6,1 proc. (6,5 proc. w strefie euro), a następnie będzie dalej się obniżać, by osiągnąć poziom 5,9 proc. w 2025 i 2026 r. (6,3 proc. w strefie euro).  

Zmniejszające się deficyty za sprawą konsolidacji budżetowej

Ponieważ wiele państw członkowskich stara się obniżyć swoje wskaźniki zadłużenia, unijny deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych ma się obniżyć w 2024 r. o około 0,4 pp., do 3,1 proc. PKB, i do 3,0 proc. w 2025 r. Prognozuje się, że w 2026 r. pozytywna dynamika gospodarcza pozwoli jeszcze bardziej zmniejszyć deficyt do 2,9 proc. Deficyt w strefie euro ma zmaleć z 3,0 proc. w 2024 r. do 2,9 proc. w 2025 r. i 2,8 proc. w 2026 r.

Relacja długu do PKB w strefie euro w ujęciu zagregowanym ma jednak według prognozy wzrosnąć z 82,1 proc. w 2023 r. do 83,4 proc. w 2026 r. Następuje to po okresie spadku, który w latach 2020–2023 wyniósł niemal 10 pp., i odzwierciedla wpływ wciąż wysokich deficytów pierwotnych i rosnących wydatków z tytułu odsetek, które nie są już równoważone przez wysoki wzrost nominalnego PKB w miarę zmniejszania się inflacji. Prognozuje się, że w strefie euro dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie z 88,9 proc. PKB w 2023 r. do 90 proc. w 2026 r.

Wzrost niepewności i ryzyka

Zaobserwowano wzrost niepewności i ryzyka pogorszenia perspektyw. Przedłużająca się wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie oraz nasilony konflikt na Bliskim Wschodzie zwiększają zagrożenia geopolityczne i zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego. Wprowadzanie przez partnerów handlowych dalszych środków protekcjonistycznych mogłoby rozchwiać światowy handel, co wpłynęłoby na bardzo otwartą gospodarkę UE.

Na poziomie krajowym niepewność co do kursu polityki i wyzwania strukturalne w sektorze wytwórczym mogą pociągnąć za sobą dalszą utratę konkurencyjności i negatywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy i rynek pracy. Ponadto opóźnienia we wdrażaniu RRF lub większy niż oczekiwano wpływ konsolidacji budżetowej mogłyby jeszcze bardziej zahamować ponowny wzrost gospodarczy. Ponadto niedawne powodzie w Hiszpanii ilustrują dramatyczne konsekwencje, jakie zagrożenia naturalne – ze względu na coraz większą częstotliwość występowania i coraz większy zasięg – mogą mieć nie tylko dla środowiska naturalnego i dotkniętych nimi osób, ale również dla gospodarki.

Kontekst

Prezentowana prognoza gospodarcza opiera się na szeregu technicznych założeń, które dotyczą kursów walutowych, stóp procentowych oraz cen towarów i których datą graniczną jest dzień 31 października. W przypadku wszelkich innych danych źródłowych, w tym założeń na temat polityki publicznej, w prognozie uwzględniono informacje dostępne za okres do dnia 25 października włącznie. Zakłada się w niej kontynuację strategii politycznych bez żadnych zmian, o ile nie zostaną zapowiedziane i odpowiednio szczegółowo opisane nowe strategie.

Komisja Europejska publikuje co roku dwie prognozy kompleksowe (wiosenną i jesienną) obejmujące szeroki zakres wskaźników makroekonomicznych i fiskalnych dla wszystkich państw członkowskich UE, krajów kandydujących, państw EFTA oraz innych dużych rozwiniętych i wschodzących gospodarek rynkowych

Dodatkowe informacje

Pełny tekst dokumentu: Prognoza gospodarcza z jesieni 2024 r.

Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis na Twitterze: @VDombrovskis

Komisarz Paolo Gentiloni na Twitterze: @PaoloGentiloni

DG ECFIN na Twitterze: @ecfin