Komisja przedstawia drugą część jesiennego pakietu europejskiego semestru. Pierwsza część, przedstawiona 26 listopada, stanowiła początek cyklu wdrażania w ramach nowych ram zarządzania gospodarczego. Druga część opiera się na pierwszej i obejmuje następujące elementy: wniosek Komisji dotyczący zalecenia w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro na 2025 r., sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania na 2025 r. oraz wniosek Komisji dotyczący wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu na 2025 r.
W ramach europejskiego semestru Komisja nadal będzie identyfikować wyzwania społeczno-gospodarcze i zapewniać wytyczne dotyczące działań w ramach polityki niezbędnych do ich rozwiązania. W tym celu dokona poprawy podstawy analitycznej cyklu europejskiego semestru 2025 i wzmocni dialog z państwami członkowskimi i innymi zainteresowanymi stronami na temat konkretnych działań w ramach polityki. Na tej podstawie wiosenny pakiet europejskiego semestru będzie zawierał zalecenia dla poszczególnych krajów, aby sprostać głównym wyzwaniom dla poszczególnych krajów wskazanym w sprawozdaniach krajowych.
Wniosek dotyczący zalecenia w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro na 2025 r.
W zaleceniu dla strefy euro przedstawia się porady w zakresie polityki dla poszczególnych państw członkowskich strefy euro w kwestiach oddziaływujących na funkcjonowanie strefy euro jako całości.
W tegorocznym zaleceniu dla strefy euro wezwano państwa członkowskie do działania zarówno indywidualnie, w tym poprzez realizację planów odbudowy i zwiększania odporności, jak i wspólnie w ramach Eurogrupy w celu poprawy konkurencyjności i zwiększenia odporności gospodarczej i dalszego zapewniania stabilności makroekonomicznej i finansowej.
W zaleceniu wzywa się w szczególności do:
- wzmocnienia innowacji, w tym w dziedzinie technologii krytycznych
- poprawy otoczenia działalności gospodarczej, zwiększenia dostępu do finansowania oraz zmniejszenia obciążeń administracyjnych i złożoności przepisów
- wspierania inwestycji publicznych i prywatnych w obszarach objętych wspólnymi priorytetami, takich jak transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz budowanie zdolności obronnych
- promowania podnoszenia i zmiany kwalifikacji siły roboczej, przy jednoczesnym dalszym zwiększaniu uczestnictwa w rynku pracy
- zapewnienia zgodności z nowymi ramami budżetowymi, poprawy stabilność długu i monitorowania zagrożeń dla stabilności makrofinansowej.
Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania
Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania służy jako narzędzie monitorowania potencjalnych zakłóceń równowagi makroekonomicznej, które mogłyby mieć wpływ na gospodarkę poszczególnych państw członkowskich lub UE jako całości. Stanowi on początek rocznego cyklu procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej, wskazując, które państwa członkowskie wymagają szczegółowych ocen sytuacji w celu ustalenia, czy występują w nich zakłócenia równowagi makroekonomicznej.
W 2025 r. przygotowane zostaną szczegółowe oceny sytuacji dotyczące dziewięciu państw członkowskich, w których stwierdzono występowanie zakłóceń równowagi lub nadmiernych zakłóceń równowagi w 2024 r.: Cypru, Niemiec, Grecji, Włoch, Węgier, Niderlandów, Rumunii, Słowacji i Szwecji.
W tegorocznym sprawozdaniu przedkładanym w ramach mechanizmu ostrzegania stwierdzono, że w przypadku Estonii uzasadniona jest dodatkowa szczegółowa ocena sytuacji ze względu na szczególne ryzyko pojawienia się nowych zakłóceń równowagi. Kraj ten nadal stoi w obliczu narastającej utraty konkurencyjności kosztowej spowodowanej silną presją kosztową, pogarszającym się rachunkiem obrotów bieżących oraz rosnącymi cenami nieruchomości mieszkalnych i zadłużeniem gospodarstw domowych.
Wniosek dotyczący wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu
Wniosek dotyczący wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu potwierdza, że rynek pracy UE pozostaje wyjątkowo odporny. W 2023 r. wskaźnik zatrudnienia w UE osiągnął rekordowo wysoki poziom 75,3 proc., a w drugim kwartale 2024 r. wzrósł do 75,8 proc. Jednocześnie stopa bezrobocia spadła do rekordowo niskiego poziomu 6,1 proc. w 2023 r., a tendencja ta utrzymywała się w 2024 r. W 2023 r. wydajność pracy nadal spadała, po znacznym spowolnieniu w latach 2010–2019. Może to zaszkodzić zdolności UE do konkurowania w skali globalnej i utrzymania wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i poprawy poziomu życia.
Płace realne zaczęły rosnąć w drugiej połowie 2023 r. wraz ze zmniejszeniem presji inflacyjnej. Wzrosty te nie przywróciły jednak jeszcze w pełni siły nabywczej utraconej w poprzednich latach. Adekwatne płace minimalne nadal mają zasadnicze znaczenie dla ochrony pracowników o niskich dochodach i zmniejszenia ubóstwa pracujących, zwiększenia popytu i wzmocnienia zachęt do podejmowania pracy. Powszechny niedobór siły roboczej i kwalifikacji nadal stanowią wąskie gardło dla wzrostu wydajności, innowacji i konkurencyjności. W marcu 2024 r. Komisja przedstawiła plan działania na rzecz rozwiązania problemu niedoboru pracowników i kwalifikacji, oparty na istniejących inicjatywach i określający nowe działania, które mają zostać wdrożone przez UE, państwa członkowskie i partnerów społecznych.
We wspólnym sprawozdaniu o zatrudnieniu na 2025 r. nadal kładzie się silny nacisk na zatrudnienie, umiejętności i aspekty społeczne w poszczególnych krajach w oparciu o zasady ram konwergencji społecznej, jak przewidziano w nowych ramach zarządzania gospodarczego. W sprawozdaniu monitoruje się również postępy w realizacji celów na 2030 r. określonych w Planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych. UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia swojego głównego celu w zakresie wskaźnika zatrudnienia wynoszącego 78 proc. do 2030 r. Nadal jednak konieczne są znaczne postępy, aby zagwarantować, że co roku 60 proc. dorosłych uczestniczy w nauce, oraz zmniejszyć o co najmniej 15 mln liczbę osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
Co dalej?
Komisja Europejska zwraca się do Eurogrupy i Rady o omówienie drugiej części jesiennego pakietu i przyjęcie zaproponowanych dziś wytycznych. Komisja liczy na konstruktywny dialog z Parlamentem Europejskim na temat treści pakietu i każdego kolejnego etapu cyklu europejskiego semestru, jak również na dalsze zaangażowanie partnerów społecznych i zainteresowanych podmiotów.
Kontekst
Europejski semestr zapewnia ugruntowane ramy koordynacji polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia państw członkowskich. Od czasu jego uruchomienia w 2011 r. stał się on ugruntowanym forum dyskusji na temat wyzwań związanych z polityką fiskalną i gospodarczą, a także polityką zatrudnienia w krajach UE w ramach wspólnego rocznego harmonogramu.
Więcej informacji
Europejski semestr 2025, druga część jesiennego pakietu: pytania i odpowiedzi
Jesienny pakiet europejskiego semestru 2025 – Dokumenty