Zdecydowana większość Europejczyków (86 %) uważa, że każdy powinien posługiwać się co najmniej jednym językiem obcym, a prawie trzy na pięć (59 %) może prowadzić rozmowy w jednym języku. Oto niektóre z wyników nowego badania Eurobarometru na temat „Europejczyków i ich języków" opublikowanego dziś przez Komisję.
Podobnie jak światowy Dzień Różnorodności Kulturowej, badanie podkreśla coraz większe uznanie znaczenia różnorodności językowej w zwiększaniu zrozumienia kulturowego, możliwości gospodarczych i spójności społecznej w Europie. W Unii Europejskiej używa się 24 języków urzędowych oraz około 60 języków regionalnych i mniejszościowych. Wielojęzyczność jest dynamicznym przykładem europejskiej różnorodności kulturowej.
Badanie Eurobarometru przeprowadzone dwanaście lat po ostatnim badaniu na ten temat pokazuje, że obywatele mają bardzo pozytywne nastawienie do wielojęzyczności:
- 86 % respondentów uważa, że każdy powinien posługiwać się co najmniej jednym językiem innym niż język ojczysty, a 69 % twierdzi więcej niż jeden język;
- 76 % uważa, że poprawa umiejętności językowych powinna być priorytetem politycznym; oraz
- 84 % uważa, że należy chronić języki regionalne i mniejszościowe.
Komisja promuje różnorodność językową w Unii Europejskiej za pośrednictwem projektów finansowanych w ramach programu Erasmus+ i programu „Kreatywna Europa".
Jeśli chodzi o znajomość języków obcych, badanie Eurobarometru wykazuje pozytywne, choć niewielkie postępy od czasu ostatniego badania w 2012 r.
- Trzech na pięciu Europejczyków może prowadzić rozmowy w języku innym niż ich język ojczysty, co stanowi wzrost o 3 punkty procentowe (pp) od 2012 r.
- Odsetek ten wzrasta do czterech na pięciu młodych Europejczyków (79 % wśród 15–24 lat), przy czym wzrost ten wynosi 5 p.p.
Przybliża to UE do celu dotyczącego młodzieży określonego w zaleceniu Rady z 2019 r. w sprawie kompleksowego podejścia do nauczania i uczenia się języków, a mianowicie osiągnięcia biegłości w zakresie języka nauczania i znajomości dwóch innych języków przed zakończeniem kształcenia na poziomie średnim II stopnia.
Z drugiej strony odnotowano mniejsze postępy w zakresie drugiego języka obcego: 28 % Europejczyków (+1 p.p.) i 39 % młodych ludzi (+2 p.p.) może prowadzić rozmowy w więcej niż jednym języku obcym. Wśród Europejczyków, którzy posługują się co najmniej jednym innym językiem niż język ojczysty, 31 % używa swojego pierwszego języka obcego codziennie (+8 p.p.).
Językangielski jest używany przez prawie połowę Europejczyków (47 %) jako język obcy. Jest to znaczny wzrost o 5 p.p. od 2012 r. 7 na 10 młodych Europejczyków może prowadzić rozmowy w języku angielskim, czyli o 9 p.p. więcej niż w ankiecie z 2012 r. Jest on postrzegany jako najważniejszy język, w którym dzieci uczą się na przyszłość (85 % uczestników badania), a następnie hiszpański, niemiecki, francuski i chiński. Najczęściej używanymi językami obcymi w UE są angielski, francuski (11 %), niemiecki (10 %) i hiszpański (7 %).
Ustalenia te są zgodne z wynikami sprawozdania Eurydice Key z 2023 r. na temat nauczania języków w szkołach w Europie, w którym wykazano, że 98,3 % europejskich uczniów szkół średnich I stopnia i coraz częściej od wcześniejszego wieku uczy się języka angielskiego.
Według respondentów główne korzyści płynące z nauki nowego języka obejmują możliwości zatrudnienia (51 %), umiejętność zrozumienia osób z innych kultur (45 %), uzyskanie lepszej pracy w kraju, w którym mieszkają (42 %), korzystanie z niej na wakacjach za granicą (42 %) oraz korzystanie z niej w pracy (w tym podróże za granicą w celach służbowych; 40 %).
Wyniki są zgodne z niedawnym badaniem OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), wspieranym przez Komisję, na temat tego, jak piętnastolatcy uczą się języka angielskiego. Badanie to pokazuje, że młodzi ludzie coraz częściej uczą się języków poza klasą, korzystając z internetu, mediów społecznościowych lub oglądając treści w języku oryginału. Większość Europejczyków (53 %), w szczególności młodzież (65 %), preferuje obecnie napisy do treści dubbingowych. Sytuacja ta znacznie się zmieniła w porównaniu z 2012 r. (+11 p.p.).
Średnio 11,5 % uczniów w UE posługuje się innym językiem w domu niż w szkole, co pokazuje, że wielojęzyczne klasy są rzeczywistością w Europie.
Kontekst ogólny
Wspieranie kompetencji językowych jest centralnym elementem roli UE w edukacji oraz wizji utworzenia europejskiego obszaru edukacji.
Wielojęzyczność jest również jedną z ośmiu kompetencji kluczowych potrzebnych do samorealizacji, zdrowego i zrównoważonego stylu życia, szans na zatrudnienie, aktywnego obywatelstwa i włączenia społecznego, jak określono w zaleceniu Rady z 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie.
Badanie przeprowadzono w 27 państwach członkowskich UE od września do października 2023 r. W swoich językach ojczystych przeprowadzono ankietę 26,523 respondentów w wieku 15 lat i starszych oraz pochodzących z różnych środowisk demograficznych. WE wszystkich państwach przeprowadzono wywiady bezpośrednie, uzupełnione o samozakończenie w Czechach, Danii, na Malcie i w Finlandii.
Więcej Informacji
Specjalne badanie Eurobarometr na temat „Europejczyków i ich języków"
Inicjatywy Komisji promujące wielojęzyczność i naukę języków