Komisja proponuje pożyczkę w ramach pomocy makrofinansowej dla Ukrainy w kwocie do 35 mld euro jako wkład UE we wsparcie ze strony grupy G-7 w wysokości do 45 mld euro
24 września 2024
Komisja Europejska poczyniła decydujący krok w kierunku zwiększenia wsparcia dla Ukrainy, przedkładając wniosek dotyczący przyjęcia kompleksowego pakietu pomocy finansowej składającego się z Mechanizmu współpracy pożyczkowej dla Ukrainy w wysokości do 45 mld euro i wyjątkowej pożyczki w ramach pomocy makrofinansowej w kwocie do 35 mld euro.
W pakiecie tym zostanie zastosowana dźwignia finansowa na immobilizowanych aktywach Rosji, co będzie stanowiło jasny sygnał, że ciężar odbudowy Ukrainy spocznie na barkach tych, którzy są odpowiedzialni za jej niszczenie. To podejście zostanie zastosowane po raz pierwszy w formie ustrukturyzowanej i w takiej skali na poziomie UE i grupy G-7, która zapewni długoterminowe i stabilne wsparcie finansowe odbudowy i odporności Ukrainy.
Mechanizm współpracy pożyczkowej dla Ukrainy
Komisja proponuje po pierwsze ustanowienie Mechanizmu współpracy pożyczkowej dla Ukrainy, który będzie wspierał UE i partnerów z grupy G-7 w udzielaniu Ukrainie pożyczek do kwoty 45 mld euro. Ponieważ Ukraina nadal musi stawiać czoła bezprecedensowym wyzwaniom wynikającym z nasilonej agresji Rosji, w przedmiotowym wniosku podkreślono niezachwiane zaangażowanie UE na rzecz suwerenności i odporności gospodarczej Ukrainy.
W ramach Mechanizmu współpracy pożyczkowej dla Ukrainy kraj ten będzie mógł otrzymywać wsparcie finansowane poprzez zastosowanie dźwigni finansowej na środkach, które pochodzą z nadzwyczajnych nieoczekiwanych zysków wygenerowanych z immobilizowanych aktywów rosyjskiego banku centralnego.
Ukraina może wykorzystać to wsparcie na spłacanie kwalifikujących się pożyczek od UE i innych pożyczkodawców, udzielanych w ramach inicjatywy grupy G-7 dotyczącej pożyczek dla Ukrainy przyspieszających wykorzystanie nadzwyczajnych przychodów (ang. Extraordinary Revenue Acceleration Loans - ERA).
Wyjątkowa pomoc makrofinansowa
Zgodnie z wnioskiem Komisji wkładem UE w te pożyczki w ramach inicjatywy ERA ma być pożyczka udzielana na zasadach wyjątkowej pomocy makrofinansowej w wysokości do 35 mld euro. To wsparcie finansowe ma kluczowe znaczenie dla zaspokojenia pilnych potrzeb budżetowych Ukrainy, które znacznie wzrosły w związku z zintensyfikowaną i przedłużającą się rosyjską agresją, m.in. poprzez Instrument Rozszerzonego Wsparcia Finansowego MFW. Pozostała zabezpieczona kwota pożyczki zostanie zapewniona przez innych partnerów z grupy G-7.
Ten kompleksowy pakiet finansowy stanowi spełnienie zobowiązań podjętych podczas szczytu przywódców grupy G-7 w Apulii 15 czerwca oraz podczas posiedzenia Rady Europejskiej z 27 czerwca.
Pakietem tym Komisja Europejska potwierdza, że w trudnych czasach stoi po stronie Ukrainy, i dba o to, by wsparcie UE pozostało niezłomne i skuteczne.
Dalsze kroki
Aby proponowane rozwiązanie weszło w życie, wniosek musi zostać zatwierdzony przez Parlament Europejski i kwalifikowaną większość państw członkowskich UE w Radzie.
Mając na uwadze pilny charakter wniosku, Komisja będzie współpracować ze współprawodawcami, aby zapewnić jego szybkie przyjęcie.
Kontekst
Od początku wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie UE, wraz ze swoimi państwami członkowskimi, jednoznacznie potępia działania Rosji i oferuje Ukrainie i jej obywatelom bezprecedensowe wsparcie. UE, jej państwa członkowskie i europejskie instytucje finansowe przekazały już łącznie 118,3 mld euro w formie dotacji i pożyczek, wspierając walczącą Ukrainę i jej gospodarkę, pomagając utrzymać podstawowe usługi i zapewnić odbudowę, pomoc humanitarną i pomoc osobom uciekającym przed wojną do UE.
W ramach sankcji nałożonych przez UE na Rosję aktywa Banku Centralnego Rosji o wartości około 210 mld euro przechowywane przez instytucje finansowe w państwach członkowskich zostały w lutym 2022 r. unieruchomione (immobilizacja). Stanowią one największą część takich immobilizowanych aktywów na całym świecie.
Zakaz transakcji na tych aktywach powoduje nadzwyczajną akumulację środków pieniężnych w bilansach centralnych depozytów papierów wartościowych (CDPW), która przynosi zyski. Szacuje się, że w ujęciu rocznym te przychody nadzwyczajne wynoszą obecnie w zależności od poziomu stóp procentowych od 2,5 do 3 mld euro rocznie. Te nieoczekiwane i nadzwyczajne przychody nie stanowią aktywów państwa i nie muszą być udostępniane Centralnemu Bankowi Rosji, nawet po zakończeniu immobilizacji.
12 lutego 2024 r. UE doprecyzowała przepisy dotyczące sposobu zarządzania immobilizowanymi aktywami i rezerwami i postanowiła, że CDPW przechowujące rezerwy i aktywa Banku Centralnego Rosji o wartości ponad 1 mln EUR powinny te przychody wyodrębnić. Od 15 lutego 2024 r. CDPW nie mogą zbywać powiązanych z nimi zysków netto ani wypłacać ich akcjonariuszom.
W maju 2024 r. Rada postanowiła, że te nadzwyczajne przychody powinny zostać wykorzystane na rzecz Ukrainy. Pod koniec lipca udostępniono już 1,5 mld euro na wsparcie Ukrainy.
Dalsze informacje:
